ÇED Raporu Hangi Durumlarda Gereklidir?

ÇED raporu hangi durumlarda gereklidir sorusu, farklı faaliyet kollarında iş yapacak olan çoğu üreticinin, firmanın, fabrikanın ve girişimcinin yanıt aradığı ve gerekli önlemleri almak için fikir oluşturduğu sorular arasında yer almaktadır. Standart bir formata göre hazırlanan ve çevresel etki değerlendirmesi başlığı altında yapılacak faaliyetlerin doğaya etkisinin incelenerek raporlaştırılması anlamına gelen ÇED raporu, kurum ve kuruluşların çalışmalarına başlayabilmesi için edinmesi gereken belgeler arasında yer almaktadır.

Günümüzde üretim faaliyetleri sırasında doğaya zarar vermeye meyilli olan birçok işletmenin ÇED raporu olmadan projesine başlayamadığını görebilirsiniz. Fabrikaların veya maden arama çalışması yapacak işletmelerin, doğaya zarar vermeyeceklerine dair bir ön koşul niteliği taşıyan bu raporun, uzmanlar tarafından hazırlanması ve Çevre Bakanlığına sunulması önemlidir. Yapılacak faaliyet için bakanlığa başvuran şirket ile ilgili “ÇED Değerlendirmesi Gereklidir” kararı alındıktan sonra, işletmenin bu raporu kesinlikle hazırlatması gerekir. Bu raporu hazırlayacak Çevre Danışmanlık firmalarındaki uzmanlar, objektif veriler ve bilimsel bilgiler ile bakanlıktan izin alınacak raporu hazırlamaktadır.

Projesini hayata geçirmek isteyen işletmelerin ÇED raporu alarak bakanlıkça belirlenen formatı yerine getirmesi istenmektedir. Bu rapora istinaden yapılacak faaliyetin veya gerçekleştirilecek projenin çevreye vermesi muhtemel zararları araştırılmakta ve yetkili mercilere sunulmaktadır.

ÇED Raporu Alması Gereken Projeler Nelerdir?

ÇED raporu alması gereken projeler Bakanlığın belirlediği kriterler çerçevesinde değerlendirilmektedir. Yalnızca ÇED raporu alınarak faaliyetlere başlamak yeterli kabul edilmemektedir. Faaliyetin iş koluna göre alınması gereken özel izinler, sahip olunması gereken sertifika ve belgeler, uzmanlara ait dokümanlar gibi onlarca evrak hazırlanmak durumundadır. İşletmelerin bu nedenle bünyelerinde Çevre mühendisi çalıştırmaları veya Çevre Danışmanlık firmalarından profesyonel destek almaları önemle belirtilmektedir.

Çevresel Etki Değerlendirmesi, yapılacak projenin doğa üzerindeki potansiyel risklerini barındırmaktadır. Bu rapora göre kuruluşların alması gereken tedbirler silsilesi açığa çıkmaktadır. Bakanlık bu önlemleri almayan firmalara çalışma izni vermemektedir. Yapılacak projenin doğaya zararının minimize edilmesine yönelik bu hazırlıklar dünyamıza olan saygının net bir ifadesi olmaktadır.

Çevresel etki değerlendirmesi yapılacak projeler arasında akla ilk gelen rafineriler olmaktadır. Oldukça yoğun bir kimyasal süreç gerçekleştiren arıtım evlerinin doğaya olan olumsuz etkisinin veya potansiyel risklerinin belirlenmesi anlamında oldukça meşakkatli bir süreç takip edilmektedir. Termik güç santralleri ÇED raporu alınmasını gerektiren diğer faaliyet kollarından biridir. Farklı bir enerji kaynağını işleyerek gerekli olan diğer bir enerji türünün elde edilmesine yönelik faaliyetler sonucunda doğaya bacalar vasıtasıyla salınan gazların ve atıkların etki derecesi yine ÇED raporu ile belirlenmekte ve alınacak tedbirler konusunda fikre sahip olunmaktadır.

ÇED Raporu Olmazsa Ne Olur?

İşletmeler Bakanlık tarafından ÇED raporu hazırlanması gerekliliği belirttikten sonra yine de bu raporu hazırlamazsa faaliyetlerine başlayamaz. İstenen raporun istenen formatta sunulmaması halinde çalışma izni ve ruhsatları düzenlenmez. Buna rağmen işletme faaliyet gösterirse kaçak çalışmaya ilişkin yaptırımlar uygulanır. Bu yaptırımlar doğaya verilen zararı önlemeye yönelik çok ağır cezalar olmaktadır. İşletmenin kapatılmasının yanı sıra yetkililerin de cezalandırılması söz konusu olmaktadır.

Çevrenin bir şekilde tahrip edilerek veya yapısının değiştirilerek uygulanmak zorunda olan projelerin tamamında ÇED raporu istenmektedir. Üretim sürecinde veya sonucunda doğaya atık malzeme bırakılıyorsa, bacalar yoluyla atmosfere gaz salınıyorsa, asbest gibi işlenmiş kaynakların sökülmesi söz konusuysa, ÇED raporu kesinlikle düzenlenmelidir.

Bu rapor sonucunda doğaya karşı potansiyel olumsuzluklar belirlenmekte, işletmeden gerekli önlemleri alması istenmektedir. ÇED raporuna göre işletmenin kurulumu veya projenin hayata geçirilmesi, dönüşü olmayan zararlara yol açacaksa, çalışma izni verilmemektedir.