Müsilaj Nedir?

Müsilaj nedir? sorusu medyada görülen haberlerden sonra en çok merak edilen şeylerden biri olmuştur. Deniz salyası olarak da adlandırılan müsilaj, Marmara Denizini oldukça kirli gösteren ve nedeni çoğu kimse tarafından merak edilen bir konudur. Denizde yaşayan canlıları tehdit eden, balıkçılık faaliyetlerini engelleyen ve en önemlisi de çevre kirliliğine neden olan bu durum neden oluşur, önlenebilir mi ve nasıl temizlenir, profesyonel bir açıdan aktaralım.

Marmara Denizi’nin tamamına yakınını etkileyen ve oldukça kötü bir kirlilik görüntüsüne neden olan müsilaj, aslında bitkisel bir canlı olan fitoplanktonların çoğalması sonucu meydana gelmiştir. Elbette tek etken bu değildir. Çeşitli biyolojik ve kimyasal nedenler de vardır. Sümüksü bir yapı içermesi nedeniyle yapışkandır ve denizdeki bakteri miktarının artmasına da neden olmaktadır. Yaşamını denizden kazanan insanları mağdur eden, denize eğlenmek amacıyla girenleri etkileyen bu olumsuz tablonun nedenleri sonraki bölümde yer almaktadır.

Müsilaj Neden Oluşur?

Genel olarak yaklaşmak gerekirse, insanoğlunun doğaya kademeli ve kümülatif olarak verdiği zararın ölçüsü yoktur. Sanki çevre insana hiç gerekmiyormuş gibi, hayatını idame ettirdiği alan çevre değilmiş gibi zarar vermeye devam ediyoruz. Küresel ısınmaya neden olan insani faktörlerin yanı sıra evsel ve endüstriyel atıkların teknik prosedür izlenmeden doğaya salınması günümüzde müsilaj başta olmak üzere birçok kirliliğe kaynak teşkil etmektedir.

Müsilajın neden oluştuğu konusunda da üç ana ve farklı neden söz konusudur. İlk olarak yukarıda da bahsettiğimiz ısınma konusu gelmektedir. Hem küresel ısınma hem de bölgesel faktörlerden kaynaklanan ısı yükselmesi, Marmara Denizinde gereğinden iki-üç derece bir sıcaklık yükselmesi oluşmasına neden olmuştur. Denizde oluşmuş gereğinden fazla fosfor ve azot ikilisi de müsilaj oluşumuna neden olmaktadır.

Diğer yandan müsilajın bu denizimizde görünmesinin ana etkenlerinden biri olarak devir daimin yeterince olmamasıdır. Dalgalanma ve akıntılar ile deniz sularının yer değiştirememesi de deniz salyasının oluşumuna katkı sağladığı bilinmektedir. Çevreyi incelediğimizde ise sanayileşme faaliyetlerinin yeterince kontrol edilememesi, çevre danışmanlığı konusunda profesyonel destek alınmaması ve yasalara uyulmaması da deniz kirliliğinin artmasına neden olmaktadır.

Müsilaj Nasıl Temizlenir?

Denize dökülen büyük ırmakların yeterli deşarj yapılmadan evsel ve endüstriyel atık sularla kirlenmesi, ana denizin de kirlenmesine neden olmuştur. Peki bu deniz salyası olarak yapışkan niteliği ile bilinen müsilaj nasıl temizlenir değerlendirelim.

Müsilajın temizlenmesi için öncelikle nedenlerin ortadan kaldırılması gerekiyor. Bunlardan en önemlisi olan atıkların yönetmeliğe uygun şekilde değerlendirilmesi, müsilajı ortadan kaldırmaya yarayacaktır. Denizdeki fosfor ve azot miktarının azaltılması da önemli bir aşama olacaktır. Bunun için deneyimli danışmanlık firmalarından destek almak, profesyonel ekiplerle ve mühendislerle çalışmak gerekir.

Müsilaj Önlenebilir mi?

Elbette öncelik bu durumun oluşmasını önlemeye yönelik adımlar atmaktır. Müsilaj oluştuktan sonra eylem planı oluşturmak ve çalışmalara başlamak yeterli değildir. Önleyecek çalışmaların yapılması ve tedbirlerin alınması gerekir. Müsilaj deniz suyunun altında yaşayan canlıların oksijen miktarını azaltacağı için tehdit oluşturacaktır. Bu yüzden atık yönetimi konusunda tüm işletmelerin bilgilendirilmesi, fabrikaların çevre danışmanlık hizmeti alması, evsel atıkların kesinlikle çevreye değil geri dönüşüm tesislerine iletilmesi gibi önlemlerden bahsedilebilir.

Bakanlık merkezli yapılacak tedbir hazırlıkları uygulamaya dönük olarak da yine ilgili yetkili makamların koordinesine yapılacak kontrollerle takip edilebilir. Günümüzde kontrolsüz olarak üretim yapan, atıklarını uygunsuz şekilde çevreye ileten tesis olması, doğaya ihanettir. Buna engel olmak için topyekün bir tedbirler silsilesi oluşturulmalı, devlet ve özel sektör bir arada çalışmalarını sürdürmelidir. Bu çalışmalarda çevre danışmanlık firmalarına düşen rol ise yasalarda tanımlanan görevlerin yerine getirilmesi olacaktır.